2012 yılı içerisinde bölgede 21 bin 107 hak ihlalinin yaşandığı belirtilen raporda, silahlı çatışmalarda yaşamını yitirenlerin sayısındaki artış yıla damgasını vurdu. Buna göre, 284 PKK'linin yaşamını yitirdiği çatışmalarda, 237 asker ve polisin hayatını kaybetti. 4 bin 418 kişinin gözaltına alındığı kaydedilen raporda, hak ihlallerinin nedeninin Kürt meselesinin çözümsüzlüğü olduğu belirtilerek, başlatılan diyalog sürecinin daha aktif bir şekilde yürütülmesi istendi. 

İHD Diyarbakır Şubesi, "Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi 2012 Yılı İnsan Hakları İhlalleri" raporunu düzenlediği basın toplantısıyla açıkladı. Şube binasında düzenlenen basın toplantısına, İHD MYK üyesi ve Doğu-Güneydoğu Anadolu Bölge Temsilcisi Şevket Akdemir, İHD Diyarbakır Şube Başkanı Raci Bilici, Şube Sekreteri Abdusselam İnceören ile şube yöneticileri Emin Ermin ve Av. Pınar Dalkuş katıldı. Rapor açıklanmadan önce açıklama yapan Bilici, Kürt meselesinin tartışıldığı bir ortamda açıkladıkları raporda iç açıcı verilerin olmadığını ifade etti. Bilici, "Geride bıraktığımız yıl yine binlerce ihlale sahne olmuştur. Bugün tartışılan ve müzakere edildiği ileri sürülen Kürt meselesinin çözümsüzlüğü nedeniyle geçtiğimiz yıl yine kayıp bir yıl oldu. Oysaki, bugün tartışılanları geçtiğimiz bir yıl içerisinde tartışıp sonuca bağlamış olsaydık, bugün bunca ihlalden söz etmiyor olabilirdik. Ama bu gerçekleşmedi ve yine kan, gözyaşı, acı ve ihlaller bu coğrafyadan eksik olmadı" dedi. 

2012'de çatışmalar yoğunlaştı

Yıla damgasını vuran olayın bölgede yıllardır devam eden ve 2012'de büyük artış gösteren düşük yoğunlukla savaş olduğunu vurgulayan Bilici, "Dur durak bilmeyen askeri operasyonlar ve hükümetin güvenlikçi politikaları ön plana çıkarması sonucu ülke bir bütün olarak savaşa teslim oldu. Baharın gelmesiyle birlikte yoğunluğu artan çatışmalı süreç, yaz aylarıyla birlikte daha da büyüdü ve neredeyse bölgemizin tamamına yayılan bir hal aldı. Bunun sonucunda iki taraftan yüzlerce insan yaşamını yitirdi, yüzlercesi de yaralandı. Raporumuzda yer alan istatistik verilerine baktığımızda, 2012 yılında gerçekleşen çatışmalar ve ölümler son yılları ikiye katlayan bir pozisyona gelmiştir. Her ne kadar çözüm sürecine girildiği ve görüşmeler yapıldığı belirtilse de halen operasyonlar sürmekte, gençlerimizin cenazesi gelmeye devam etmektedir" diye konuştu. 

2012 yılına Şırnak'ın Uludere ilçesi Roboskî köyünde savaş uçaklarının bombardımanı sonucu katledilen 34 yurttaşın yasıyla girdiklerini hatırlatan Bilici, şöyle devam etti: "Tüm toplumu ciddi anlamda huzursuz bir ortama sürükleyen ve öfkelendiren bu katliam sonrası sivillere yönelik öldürme olayları maalesef hızından bir şey kaybetmeden devam etti. Güvenlik güçlerinin hedef gözeterek gerçekleştirdiği yargısız infazlar, çatışmalarda yaşamını yitiren/yaralanan siviller, mayın ve sahipsiz patlayıcılar sonucu ölen çocuklarımız, süren savaşın toplumda yarattığı tahribatın adeta bir resmiydi." Geçtiğimiz yıl içerisinde çatışmalar ve sivil can kayıplarının yanında birçok alanda hak ihlallerinin yaşanmaya devam ettiğini belirten Bilici, işkence ve kötü muameleden tutalım, düşünce ve ifade özgürlüğü önündeki engeller, toplantı ve gösteri yürüyüşlerine getirilen yasaklar, ekonomik ve sosyal haklar, kadın ve çocukların yaşam haklarına yönelik ihlaller gibi birçok alanda hak ihlalleriyle karşılaştıklarını vurguladı.

'Öcalan üzerindeki tecrit toplumu bir bütün olarak gerdi'

Ancak, rapordaki rakamsal verilerde de görüleceği üzere ihlallerin en çok yaşandığı alanların başında cezaevleri geldiğine dikkat çeken Bilici, cezaevlerinde hasta mahpuslar haricinde sevk ve sürgünler, sağlık hakkının ihlali, işkence ve kötü muamele, tecrit / izolasyon ve disiplin cezaları cezaevlerinin adeta her gün yaşanan ihlalleri haline geldiğini kaydetti. Hükümetin PKK Lideri Abdullah Öcalan'a yönelik ağırlaştırılmış tecrit uygulaması toplumu bir bütün olarak geren bir nokta olduğunu dile getiren Bilici, "Bu durum yansımasını cezaevlerinde de bulmuştur. Uygulanan bu tecrit politikası ve yaşanan çatışmalı süreç, cezaevlerindeki mahpusların süresiz dönüşümsüz açlık grevi başlatmalarına kadar varmıştır. 68 gün boyunca devam eden açlık grevini yine tecrit altında tutulan Öcalan bitirmiştir. Böylece Öcalan'ın Kürt meselesinin çözümünde ne denli bir rol sahibi olduğu bir kez daha görülmüştür" diye konuştu. Kasım ayında sona eren açlık grevlerinin hemen ardından ihlallerin devam ettiğini söyleyen Bilici, grevlerin sonunda bu kez mahpuslardan intikam alırcasına sürgünlerin devreye sokulduğunu dile getirdi. "Yurttaşlar sadece düşüncelerini dile getirdi diye, muhalif bir pozisyon sergiledi diye KCK üyeliği adı altında cezaevlerine atılan bu insanlara bir de cezalandırıldıkları mekanda kötü muamele yapılmaktadır" diyen Bilici, şunları kaydetti: "Biz bu durumun artık değişmesini istiyoruz. Bunun için de öncelikle Kürt meselesinin demokratik ve barışçıl bir şekilde çözülmesi gerekmektedir. Ancak daha acili ise, ceza yasalarında yapılması gereken değişikliklerdir. Hükümet, bir an önce evrensel hukuk normları çerçevesinde düşünce ve ifade özgürlüğünün önündeki bütün yasal engelleri kaldırmalıdır ve cezaevlerinde bu nedenle yatmakta olan binlerce kişiyi serbest bırakmalıdır. Bu adım, bugünlerde çokça konuşulan çözüm sürecine de büyük katkı sunacaktır."

2012 yılının da birçok alanda hak ihlallerinin yaşandığı bir yıl olduğunu ve tüm bu yaşanan ihlallerin yegane nedeninin Kürt meselesindeki çözümsüzlük olduğunu sözlerine ekleyen Bilici, PKK Lideri Abdullah Öcalan'la başlatılan görüşmelerin ileri bir noktaya taşırılması gerektiğini söyledi. 

Bir yılda 21 bin 107 ihlal yaşandı

Bilici'nin açıklaması ardından raporu açıklayan İHD Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölge Temsilcisi Şevket Akdemir, sözlerine CHP Milletvekili Birgül Ayman Güler'in Meclis'te yaptığı konuşmayı kınadığını belirterek başladı. Akdemir'in açıkladığı rapora göre; 2012 yılı içerisinde bölgede yaşanan hak ihlallerinin yoğunluğundan hiçbir şeyi kaybetmediği görüldü. Rapora göre, yıl içerisinde yaşanan çatışmalarda yaşamını yitiren asker ve polis sayısı 237 iken, 459 asker ve polis de yaralandı. Çatışmalarda 284 HPG'linin de yaşamını yitirdiği ifade edilen rapora göre, 11 HPG'linin de yaralandığı kaydedildi. 4 bin 418 kişinin gözaltına alındığı ifade edilen raporda, HPG'lilerin cenazelerine yönelik hak ihlali uygulamalarının da 31 olduğuna dikkat çekildi.

Raporda yer alan hak ihlallerinin rakamları şöyle:

* Faili meçhul cinayet, yargısız infaz, çatışmalardaki sivil ölümler: 56 ölü, 228 yaralı

* Kuşkulu ölümler: 23 

* Resmi hata ve ihmal sonucu: 31 ölü, 3 yaralı

* Asker / polis intiharı: 11 intihar, 5 teşebbüs

* Kadın intiharları: 41 intihar, 8 teşebbüs

* Erkek intiharları: 45 intihar, 22 teşebbüs

* Çocuk intiharları: 20 intihar 4 teşebbüs

* Gözaltına alınanlar: 4.418

* Tutuklananlar: 1.475

* HPG'liler tarafından alıkonulanlar: 130

* İşkence ve kötü muamele: 876

* Toplumsal olaylara müdahale: 213 müdahale, 315 yaralı

* Soruşturma, dava ve cezalara maruz kalan kişi sayısı: 1.971

* Baskına ve saldıra uğrayan Siyasi Parti, Sendika, Dernek, Kültür Kurumu: 127

* Kapatılan Siyasi Parti, Sendika, Dernek, Kültür Kurumu: 12

* Anadilde savunma yasağı: 447

* Cezaevlerinde yaşanan ihlaller: 3.263

* Ekonomik ve sosyal haklara yönelik ihlaller: 395

* Köy yakma ve boşaltma: 12

* Orman ve arazi yakma: 33

* Arazi yayla mera ve otlak yasağı: 89

* Askeri operasyonlar sonucu yaşanan ihlaller: 47

* Toplu mezar iddiası - 13 toplu mezar: 80 kişi

* Ortaya çıkan toplu mezarlar: 4 mezar, 37 kişi

* Diğer ihlaller: 5.631

Toplam ihlal sayısı: 21.107